230 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja

3 maja obchodzimy 230 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, pierwszej w Europie, a drugiej na świecie konstytucji.

Uchwałą Sejmu RP IX kadencji z 27 listopada 2020 r.  ustanowiono rok 2021 Rokiem Konstytucji 3 Maja. Dzięki uchwale zostało podkreślone, że Konstytucja stała się swoistym testamentem wolności i niepodległości dla innych pokoleń.
Konstytucja 3 Maja zakładała odnowienie ustroju, jej celem było otwarcie się na nowe nurty przy jednoczesnym  poszanowaniu tradycji.
Definiuje trzy wymiary nowoczesnego państwa – państwo ma być silne, spojrzenie na państwo jako dobro wspólne oraz działanie na rzecz polskiej racji stanu i interesu narodowego.
Rękopis Konstytucji znajduje się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie.

Motyw uchwalenia Konstytucji 3 Maja pojawia się zarówno w literaturze jak i sztuce. Adam Mickiewicz w epopei narodowej w  XII księdze „Pana Tadeusza” utrwalił „Polonez trzeciego maja” opisując koncert Jankiela.

„Buchnął dźwięk, jakby cała janczarska kapela
Ozwała się z dzwonkami, z zelami, z bębenki.
Brzmi Polonez Trzeciego Maja! – Skoczne dźwięki
Radością oddychają, radością słuch poją,
Dziewki chcą tańczyć, chłopcy w miejscu nie dostoją –
Lecz starców myśli z dźwiękiem w przeszłość się uniosły,
W owe lata szczęśliwe, gdy senat i posły
Po dniu Trzeciego Maja, w ratuszowej Sali
Zgodzonego z narodem króla fetowali;
Gdy przy tańcu śpiewano: „Wiwat Król kochany!
Wiwat Sejm, wiwat Naród, wiwat wszystkie Stany!”
Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz” XII księga

Najbardziej znanym motywem przedstawiającym uchwalenie Konstytucji 3 Maja w sztuce jest obraz Jana Matejki, dzieło znajduje się w zbiorach Muzeum Zamku Królewskiego w Warszawie, powstawało od stycznia do października 1891 roku.

Obraz przedstawia pochód posłów z Zamku Królewskiego do kolegiaty św. Jana, aby ponownie zaprzysiąc wraz z królem konstytucje uchwaloną 3 maja 1791 roku przez Sejm Czteroletni. Centralną postacią na obrazie jest marszałek Sejmu Wielkiego Stanisław Małachowski.